Paard in het zonnetje: Zepos!
[one_half]Op deze pagina kunt u het bijzondere verhaal van Zepos lezen. Zepos, een onbeleerde jonge redelijk uit de kluiten gewassen ruin, en zijn eigenaresse Elana leerde ik kennen op de zelfde stal waar ik mijn paarden heb staan. Omdat het tijd was geworden om met de voorbereiding op het rijden te beginnen, wilde zij graag bij mij grondwerklessen volgen.[/one_half]
[one_half_last]
[/one_half_last]
[one_half]Elana was al met andere soorten grondwerk bezig geweest waaronder ‘schrik- en obstakeltraining’. Zepos vond het allemaal prima, hij vond alles even leuk en zag het nut er niet van in om ergens van te schrikken.[/one_half]
[one_half_last]
[/one_half_last]
De eerste grondwerkles ging dan ook best goed. De gewenning van de kaptoom leverde geen problemen op en hij liet zich netjes voorwaarts neerwaarts op de volte leiden. Wat opviel was dat hij wat onvast liep. Hij had moeite zijn balans te zoeken en te houden. Hij was nog jong, het was de eerste les, geen reden tot paniek. Door oefening zou dat beter moeten worden. “Zou”…., helaas gebeurde dat niet. Ik noemde hem op een gegeven moment een “dronken zeeman”, hij zwalkte over de hoefslag, de coördinatie van zijn achterbenen was niet helemaal zoals het zou moeten zijn.
Elana had ook al aan andere dingen gemerkt dat er ‘iets’ niet in orde was met Zepos. Onderzoeken door verschillende experts leverde niet echt iets op. Meestal was het antwoord: “Hij is nog jong en moet gewoon sterker worden”. Maar dat gebeurde niet, hij ging alleen maar onregelmatiger lopen en ging kreupelen in zijn rechter schouder.
In verband met een check-up door een veearts met een meer holistische aanpak, voor mijn eigen paard, had ik Elana aangeraden om Zepos ook eens door haar te laten onderzoeken. Door dat onderzoek vielen er een aantal puzzelstukjes op zijn plaats en de diagnose ‘ataxie’ werd gesteld. Nu wist Elana tenminste wat er aan de hand was met Zepos, nu had haar gevoel dat er iets niet goed zat, een naam. Hier kon ze mee verder.
Ataxie is een vorm van kreupelheid waarbij de normale tactmatigheid van de gangen is verstoord. Het gezonde paard beweegt zijn benen in een bepaalde volgorde en snelheid. Het been wordt neergezet, belast, weer opgenomen en naar voren gebracht en weer neergezet. Dit gebeurt in een bepaald ritme dat per paard maar vooral per ras nog wel kan verschillen: een IJslander heeft andere gangen dan een warmbloedpaard en die heeft weer andere gangen dan een draver. Het zenuwstelsel reguleert deze bewegingen van de benen. Zodra er met dit zenuwstelsel iets mis is worden de gangen afwijkend. Er is geen sprake van pijn of een mechanische belemmering van een gewricht maar de fijntuning en het samenspel van het centrale zenuwstelsel en de spieren is verstoord. Om een gewicht van pak hem beet 500 kg zo efficiënt mogelijk naar voren te bewegen is een goed samenspel absoluut noodzakelijk. Als deze efficiëntie afneemt moeten de spieren harder gaan werken en dat is de reden dat een atactisch paard vaak spierpijn krijgt.
Vlak voor kerst 2008 gingen ze voor een nader onderzoek naar de kliniek en daar bleek dat Zepos artrose had in de laatste twee halswervels. Foute boel. Het advies van de kliniek was om hem in te laten slapen! Elana kon zich daar niet direct bij neerleggen. Volgens de kliniek was hij “zwaar neurologisch gestoord”. Voor Elana was dit niet te bevatten, Zepos was een en al vrolijkheid, speels, wilde heel graag werken, maar had volgens de kliniek wel pijn.
Elana moest een keuze maken voor Zepos. Voordat zij de moeilijkste beslissing zou moeten nemen, wilde zij eerst meer weten over deze aandoening. Lang leve het World Wide Web! Al veel eerder had zij iets gehoord over het Wobbler syndroom. Na een zoektocht komt zij op de site van eiquinewobblers.com. Via deze site komt zij in contact met een arts in België.
In februari 2009 vertrekken ze naar België. Door middel van een myelogram (Myelografie is een techniek om een afbeelding van het ruggenmerg te maken door een contraststof in het ruggenmergkanaal te brengen en daarvan röntgenfoto’s te maken. Hierdoor kan de vorm van het ruggenmerg worden beoordeeld, evenals eventuele structuren die daarop drukken) werd bevestigd dat hij inderdaad het wobbler syndroom had. Op de foto’s was duidelijk te zien dat het zenuwkanaal werd afgekneld door de wervels C3, C4 en C5. Bij elke beweging van de hals wordt het zenuwkanaal in meer of mindere mate afgekneld. Dat verklaard het lopen “als een dronken zeeman”. Als een paard in een lengtebuiging op bijvoorbeeld een volte loopt, dan komen de instructies van de hersenen niet bij de achterbenen aan omdat door die buiging, die begint in de hals, de zenuwbanen door de beknelling worden geblokkeerd of misschien wel voorgoed zijn beschadigd.
[full_width]
Dit is een voorbeeld foto waarop duidelijk te zien is hoe de vergroeiing van de halswervels het zenuwkanaal indrukt – bron: equinewobblers.com.
[/full_width]
Voor Zepos was er maar één oplossing om zijn leven te redden, een operatie. Zou hij niet geopereerd worden dan zou hij misschien wel binnen het jaar verlamd kunnen raken. Een wobbleroperatie houdt in dat de halswervels worden gefixeerd, dus letterlijk vast worden gezet zodat als de hals beweegt het zenuwkanaal niet meer kan worden afgekneld.
De wervels worden vastgezet met zogenaamde ‘baskets’ Dat is een implantaat dat twee wervels met elkaar verbindt. Bij het plaatsen wordt beenmerg verwijderd, en later weer in de ‘basket’ teruggeplaatst om het ‘fusionproces’ te versnellen.
[one_half]Hieronder zijn een aantal voorbeeldfoto’s te zien.
Voor de operatie.
Bron: equinewobblers.com.
Plaatsen van een implantaat.
Bron: equinewobblers.com.
Na de operatie.
Bron: equinewobblers.com.
[one_half_last]En dit zijn de controlefoto’s van Zepos.
Na de operatie moest hij nog twee weken in de kliniek blijven en eenmaal weer thuis begon er een hele zware periode. Zepos moest twee maanden stalrust houden. Hij mocht twee maanden lang zijn stal niet uit! In die periode moeten de ‘baskets’ hun werk doen en moeten de wervels zich met elkaar vergroeien. Een belangrijke periode maar ook een risicovolle periode. De kans op complicaties is dan het grootst.
Een ongelofelijke zware taak voor Elana om Zepos lichamelijk te laten herstellen, maar ook mentaal gezond te houden. Hoe houd je een paard geestelijk gezond als hij twee maanden lang nog niet één stap buiten zijn stal mag zetten! Maar ze heeft het ‘geflikt’. Ik heb echt grote bewondering voor haar.
Hieronder vertelt Elana zelf de rest van het verhaal. Zij is Engels, dus neemt u haar aub niet kwalijk dat er hier en daar wat kromme zinnen staan.
“En Zep heeft het goed vol gehouden, het was alsof hij het wist dat hij zichzelf rust moest geven, en rustig aan doen. Elke dag in de stal hadden wij altijd iets gedaan. Klein beweging voor de bloed circulatie en klein zacht body work, veel aandacht voor zijn hersen gegeven… en het ging goed. Na de eerste twee maanden, mag hij een control foto, en voor het eerst mag hij uit zijn box komen.
De foto’s van zijn wervels waren goed, dus kunnen wij beginnen met stappen. Ik was zo bang voor dit, Zep is 5, een warmbloed voor de sport gefokt – dus wel een pittige karakter. De eerste keer, was hij wel en beetje fris, onstabiel en zo, ik dacht “shit” hij zal zeker uit zijn dak gaan. Ik had gelezen in een boek van Linda Tellington Jones (T-Team) iets over en body wrap, en dit heb ik gedaan… de bedoeling van de body Wrap is om het paard te helpen te voelen waar zijn lichaam is, en geeft dus rust. Het werkt! Het houdt hem zeker in zijn lichaam vast, dus geeft dat vertrouwdheid en zo… hebben wij andere oefeningen uit het T-Team boek gebruikt tijdens deze periode en oefeningen die wij vroeger hadden geleerd met de kaptoom. Zep blijft braaf, rustig en super handelbaar, en eindelijk sterk genoeg om in een klein stuk land te staan… en dat deed hij ook rustig.
In augustus 2009 zijn we 6 maanden verder, en wow, ik heb bijna normaal paard!!! Hij staat lekker op het land, en zijn wij nu bezig met grondwerk. Zijn leven is gered. Hij oefende elke dag wat, van verschillende manieren om zijn zenuwbaan zo veel mogelijk te herstellen, zijn lichaam goed te gebruiken, en ook leren om zijn nek te bewegen in andere mannier zodat hij zoveel mogelijk kan leven als een normaal paard.
Tot zo ver, kan hij, stap, draf, galopperen in balans!!! Er is geen onregelmatigheid meer, hij kan schouder binnenwaarts en nu is hij bezig met travers. Al dit zal hem helpen goed te lopen en weten waar zijn voeten zijn. Wij hebben een heel lange rit te maken, maar het zwaarste is voorbij. Wij kunnen nu focussen om onze toekomst samen, trainen zonder pijn, en wie weet waar wij zullen zijn volgend jaar…
Zepos is gezond en blij, en dat is het meest belangrijke voor mij….
Wij moeten ook en paar mensen bedanken, zonder hun hulp en advies waren wij niet zo ver gekomen, misschien wij hadden dit niet gered. In ons team hebben wij een gevoelige talentvolle chirurg, een super dierenarts, zonder haar diagnosis hadden wij de ataxie niet gevonden, en “last but not least” een super trainer en vriendin, zonder haar was Zepos misschien niet fit genoeg voor zo’n zware operatie of erger, atactisch gebleven.
Als Paardenmensen, zijn wij helemaal verantwoordelijk om keuzes voor onze viervoeters te maken. Dit is juist moeilijk, maar wij moeten zoveel mogelijk luisteren naar onze paarden. Voor Zepos, was dit de enige oplossing, hij was niet klaar met leven, hij wil graag leven en geeft het duidelijk aan, maar voor andere paarden, is het anders… als paardenmensen moeten wij hun boodschap horen.
Ik schrijf dit met ‘tears in my eyes” – maar met blijheid, ik ben zo trots op Zepos, hoe sterk hij is… hij heeft mij veel geleerd in deze periode… “He is so strong, which makes me stronger…He puts me to shame that he can live and make the most of everyday regardless of pain or situation. I’m not sure I could have done what he has done”.
Niet alle wobbler’s zijn een succes, maar wij kunnen hun een kans geven, en ook anderen met een niet zo roze toekomst.”
Ik ben supertrots op deze twee kanjers. Ik kon het hele proces van dichtbij meemaken. En ook al zijn ze inmiddels verhuisd naar een andere stal, waar de condities voor Zepos a.k.a. Zeppie, Zep didi do da, wonderboy, nog beter zijn, blijf/mag ik ze regelmatig bezoeken, voor les of zo maar even voor de gezelligheid.
Herfst 2009
[full_width]
Zepos wordt steeds stabieler in het grondwerk. Steeds beter kan hij de lengtebuiging in zijn lijf vasthouden. En dat is best moeilijk als er een paar wervels in je hals gefixeerd zijn!
En dat zijn buiging mooi door zijn lijf loopt is goed te zien aan zijn staart, die wijst keurig mee naar links...
...en naar rechts.
De schouderbinnenwaarts kan hij ook al een een aardig stuk volhouden.
Hij mag iets meer voorwaarts neerwaarts lopen, maar we bouwen de oefening stapje voor stapje op zodat hij het vertrouwen niet verliest omdat hij iets moet doen wat heel moeilijk voor hem is.
We hebben een aanvang gemaakt met de travers. Een fijne oefening voor balans en soepelheid van het paard.
Vooral voor Zepos is de omschakeling van schouderbinnenwaarts naar de travers een goede oefening voor de coördinatie van zijn achterbenen. En dat doet hij prima!
[full_width]
Knap paard! Zepos ontwikkelt zich goed. Hij komt steeds beter in zijn bespiering!
[/full_width]
13 december 2009
Een mijlpaal in het leven van Zepos en Elana!
13 december 2009, een jaar na het slechte bericht dat het beter was om Zepos in te laten slapen en 9 maanden na de operatie was het eindelijk dan zover dat na het harde werk en enorme toewijding van Elana Zepos sterk genoeg was om iemand op zijn rug te dragen!
Fantastisch toch?